نهضت آگاهی،دانایی،بصیرت

جذابیت در سینما(2)
تماشاگر تلویزیون در خانه ی خویش دل مشغولی هایی دارد که او را باز میدارد از اینکه با تمام حواس ظاهری و باطنی خود در پای تلویزیون حاضر باشد؛این است که جذب او پای فیلم بسیار مشکل تر است.اما به هر تقدیر،جذب تماشاگر لمی دارد که خیلی از فیلم ساز ها می دانند.همه ی آنها که فیلم پر فروش می سازند این لم را بلدند،اما چه جواب خواهید داد اگر از شما بپرسند:«آیا فیلم خوب یعنی فیلم پر فروش؟»بی تردید می گویید خیر،و از این جواب روشن است که«فیلم و سینما عین جذابیت نیست.»جذابیت«شرط لازم» است،اما«کافی» نیست،و چون شرط کافی نیست نمی توان در باب آن حکمی مطلق صادر کرد.جذب تماشاگر نمی تواند همه ی هدف فیلم سازی باشد،اگرچه جذابیت اولین شرطی است که اگر وجود نیابد،مفهوم فیلم محقق نمیشود.پس،از این واقعیت نمی توان حکمی استخراج کرد مبنی بر تایید آنچه اکنون در سینمای تجاری میگذرد.از جانب دیگر،مفهوم و حدود جذابیت در سینما به جواب این سوال باز میگردد که«برای چه باید فیلم بسازیم؟»سینما را هم میتوان به سوی آن ابتذالی هدایت کرد که پیش از انقلاب به آن«فیلمفارسی»می گفتند و هم به سوی سینمای«آوانگارد:یعنی پیشرو و مبتکر خصوصا در هنر»و هم به جوانبی دیگر.ما سینمای ایران را به کدام یک از این افق ها معنا می کنیم؟  امروزه از سینما سوء استفاده از گرایش های غریزی وجود حیوانی بشر امری است مجاز و بسیار رایج.با عنایت به آنچه در جهان امروز میگذرد،سینما و تلویزیون ایران الحق که عفیف ترین و نجیب ترین هستند،اما بسیارند کسانی که برای عفت و نجابت در سینما شانی قائل نیستند؛مقصودم کسانی هستند که«وجود حیوانی بشر»را از«حقیقت انسانی او»تمییز نمی دهند.در اینجا با توجه به نحوه ی تفکر،تعاریف مختلفی از جذابیت وجود پیدا می کند.پس اگرچه هنوز به این سوال که«جذابیت سینما برای بشر در کجاست؟»جواب نگفته ایم،اما در اینجا سوالات دیگری نیز عنوان می شود که طرح آنها در حقیقت بخشی از جواب است:1_آیا جذابیت در سینما،هر چه که باشد،مقبول و مشکور است؟2_تا کجا می توان از جذابیت های سینما سود برد؟ و آیا تماشاگر باید خود را به هر جاذبه ای در فیلم تسلیم کند؟3_خود آگاهی تماشاگر در سینما چگونه باید نگریسته شود؟4_آیا رابطه ی دیگری بین تماشاگر و فیلم نمی توان تصور کرد و این رابطه فعلی،تنها نسبتی است که بین فیلم و تماشاگر می تواند وجود پیدا کند؟؟؟

منبع:کتاب آینه ی جادو،جلد اول،اثر شهید سید مرتضی آوینی